حسابداری (Accounting)چیست:
در پاسخ به سوال حسابداری چیست باید گفت حسابداری یعنی عمل منظم نگه داشتن حساب ها.
حسابداری در واقع یک نظام اطلاعاتی است که وقایع مالی یک موسسه یا مجموعه تجاری را شناسایی، ثبت ، تحلیل و به ذینفعان گزارش میکند.
مسئولیت های یک حسابدار چیست؟
یک حسابدار به کسب و کارها کمک می کند تا سوابق دقیق و به موقع امور مالی خود را حفظ کند. حسابداران مسئول نگهداری سوابق معاملات روزانه شرکت و تنظیم آن معاملات در صورتهای مالی مانند ترازنامه، صورت سود، زیان و صورت جریان وجوه نقد هستند. حسابداران خدمات دیگری مانند انجام ممیزی های دوره ای یا تهیه گزارش های مدیریت موقت را نیز ارائه می دهند.
چه مهارت هایی برای حسابداری مورد نیاز است؟
حسابداران از طیف گسترده ای از زمینه ها می آیند. با این حال، به طور کلی، توجه به جزئیات، یک جزء کلیدی در حسابداری است، زیرا حسابداران باید قادر به تشخیص و تصحیح اشتباهات یا اختلافات ظریف در حساب های یک شرکت باشند. توانایی تفکر منطقی نیز برای کمک به حل مسئله ضروری است. مهارت های ریاضی مفید هستند اما به دلیل در دسترس بودن گسترده رایانه ها و ماشین حساب ها، نسبت به نسل های قبلی اهمیت کمتری دارند.
چرا حسابداری برای سرمایه گذاران مهم است؟
کار انجام شده توسط حسابداران در قلب بازارهای مالی مدرن قرار دارد. بدون حسابداری، سرمایه گذاران نمی توانند به اطلاعات مالی به موقع یا دقیق اعتماد کنند و مدیران اجرایی شرکت ها شفافیت لازم برای مدیریت ریسک ها یا برنامه ریزی پروژه ها را ندارند. به طور خلاصه، اگرچه گاهی اوقات حسابداری نادیده گرفته می شود، اما برای عملکرد روان مالی مدرن کاملاً حیاتی است.
تاریخچه حسابداری:
قدمت حسابداری هزاران سال است و می توان آن را در تمدن های باستان جستجو کرد.
توسعه اولیه حسابداری به بین النهرین باستان برمی گردد و ارتباط تنگاتنگی با تحولات نوشتن، شمارش و پول دارد.
همچنین شواهدی از اشکال اولیه دفترداری در ایران باستان و سیستم های حسابرسی اولیه توسط مصریان باستان و بابلی ها وجود دارد.
در زمان امپراتور آگوستوس، دولت روم به اطلاعات دقیق مالی دسترسی داشت.
حسابداری در اشکال و سطوح مختلف پیچیدگی در طول تاریخ بشر وجود داشته است.
سیستم حسابداری دوبل که امروزه در اروپا استفاده می شود، به ویژه در ونیز، توسعه یافته است و معمولاً به ریاضیدان ایتالیایی و روحانی فرانسوی، لوکا پاچیولی نسبت داده می شود.
امروزه حسابداری توسط سازمانهای حسابداری مانند تنظیم کنندگان استاندارد، شرکتهای حسابداری و نهادهای حرفه ای تسهیل می شود.
در ایران هم دادههای تاریخی که از شهرهایی مثل شوش به دست آمده است نشان میدهد که این موضوعات در کشور ما هم رواج بسیاری داشته است. در ضمن در دوران هخامنشیان هم نظام اداری بسیار منظمی وجود داشته است و موضوعات مالی و دستمزد افراد مورد توجه پادشاهان بوده است. پیشرفت در زمینه حسابداری در تمامی دورهها در ایران ادامه یافت و در دوران مشروطه نیز به اوج خود رسید. آقای فضل الله اکبری که در سال 1300 متولد شدند را نیز پدر علم حسابداری ایران نامیدهاند.
فرصتهای شغلی حسابداری
حسابداری از جمله مشاغل ضروری هر کسبوکاری است. هر کسبوکاری بسته به حجم فعالیت، حداقل به یک حسابدار برای سروسامان بخشیدن امور مالی نیاز دارد.
یک حسابدار میتواند مسئولیتهای ذیل را انجام دهد :
1-حسابدار عمومی
حسابدار یک مجموعه کارهای زیادی را برعهده دارد. البته این موضوع بستگی به این دارد که حجم فعالیتها به چه شکلی باشد؛ اما جمع آوری و ثبت و خلاصه کردن اطلاعات ، طبقه بندی اطلاعات و تهیه گزارشها و صورتهای مالی از مهمترین وظایف اوست.
2-حسابدار پروژه ای
این شخص بر روی پروژهها دقت و تسلط لازم را دارد و تنها برای این به کار گرفته میشود تا نظارت همه جانبهای را بر روی پروژه موردنظر داشته باشد و مواردی از قبیل پیشرفت پروژه و بررسی دقیق هزینههای جاری و احتمالی را گزارش میکند.
3-حسابدار حقوق و دستمزد
حسابدار حقوق و دستمزد با امور مربوط به کارکنان در ارتباط است. بنابر این سطح وسیعی از امور مالی و حسابداری پرسنل به عهده حسابدار حقوق و دستمزد است. حسابدار حقوق و دستمزد زیر نظر سرپرست حسابداری فعالیت میکند. در زمان غیبت سرپرست حسابداری، مدیر مالی به جای او مسئولیت دارد.
4-حسابدار صنعتی
حسابدار صنعتی وظایفی مهمی را در سازمان برعهده دارد و معمولا با مدیریت و هیات مدیره در ارتباط بیشتری است. وظایفی مثل همکاری در برنامه ریزی و اجرای برنامهها و بودجههای سازمان و یا تعیین ارزش موجودی بخشهای مختلف با هدف هزینه یابی و تعیین قیمت و همچنین کنترل میزان موجودی بر عهده اوست.
5-حسابدار انبار
تمامی وظایفی که حسابدار انبار برعهده دارد در راستای دستیابی به موجودی کمی و وضعیت کیفی کالاها و کنترل دارایی موجود در انبار است. از جاییکه انبار و بررسی موجودی آن یکی از وظایف بسیار کلیدی در هر شرکتی است، معمولا با کمک یک حسابدار انبار میتوان موجودی و نقطه سفارش کالاها را براحتی تحت مدیریت داشت.
6-حسابدار مالیاتی
حسابدار مالیاتی یکی از تخصصهایی است که به علت اهمیت موضوع مالیات ایجاد شده است. در این شیوه کاری حسابدار به جای رسیدگی به صورتهای مالی مختلف تنها روی مبحث مالیات تمرکز میکند. معمولا در این سمت از افراد باتجربه و باسابقه استفاده میشود.
7-حسابدار مالی
در فرآیند حسابداری مالی تجزیه و تحلیل معاملات تجاری و تهیه صورتهای مالی انجام میشود که سلامت مالی یک شرکت را نشان میدهد. اما یک حسابدار مالی وظایفی مثل تهیه گزارش مالی، تهیه گزارش سود و زیان، انجام ممیزی داخلی و تهیه صورتهای هفتگی جریان نقدی و کنترل مخارج و جریان نقدی را برعهده دارد.
8-حسابدار دولتی
یک حسابدار دولتی وظایف متعددی را برعهده دارد که مواردی مثل برنامه ریزی و تصمیم گیری در مورد کنترل بودجه است. به عبارت سادهتر یک حسابدار دولتی اطلاعات مالی تمام وزارتخانهها، موسسات دولتی، و … جمع آوری، طبقه بندی، پردازش و گزارش میکند تا تصمیم گیریهای مالی و برنامههای مصوب بودجه سالانه به خوبی مدیریت شود.
حسابداری دولتی خود به زیرمجموعه هایی تقسیم می شود تا عملیات های مالی و ثبت آنها راحت تر انجام شود. این زیرمجموعه ها عبارتند از:
- حسابداری نقدی
- حسابداری تعهدی
- حسابداری نیمه تعهدی
- حسابداری تعهدی تعدیل شده
- حسابداری نقدی تعدیل شده
9-حسابدار بیمه
برای یک حسابدار بیمه تسلط بر نرم افزارهای بیمه از الزامات است. در واقع حسابدار بیمه به حساب و حق بیمه شدگان تامین اجتماعی رسیدگی می کنند و دارای اهمیت بسیار بالایی نیز هست.
10-ممیز مالیاتی
ممیز مالیاتی فردی قابل اعتماد و کاردان است که از سمت وزارت امور اقتصادی و دارایی انتخاب میشود. وظیفه او بررسی اظهارنامههای مالیاتی است. او با تشخیص میزان مالیات و تعیین میزان مالیات قابل دریافت در حوزههای مالیاتی به فعالیتهای مربوطه مشغول است.
11-دستیار حسابدار
دستیار حسابدار معمولا شخصی است که تحصیلات زیادی ندارد اما به شدت مشتاق یادگیری و پیشرفت است. بنابراین برخی از کارفرمایان افرادی با مدرک دیپلم را هم در این زمینه میپذیرند و این شانس را به آنها میدهند تا به ندرت پیشرفت کنند. البته در برخی از سازمانها داشتن مدرک کاردانی الزامی است. همچنین داشتن مهارتهای کامپیوتری، سازماندهی امور، مهارت برقراری ارتباط و توجه به جزئیات از ویژگیهای این حرفه است.
12-سرپرست حسابداری
مهمترین وظیفه سرپرست حسابداران کمک به مدیریت مالی است. این افراد با برنامهریزی و نظارت بر تیم حسابداری و ارزیابی عملکرد افراد به هدایت تیم میپردازد. آنها معمولا عملیات پیچیدهای مثل تهیه گزارشهای مالی را برعهده دارند و در جلسات با هیات مدیره پاسخگوی ابهامات مالی هستند. سرپرستان حسابداری باید مهارتهایی مثل انجام کار تیمی، فنون مدیریتی و شایستگیهای فنی را داشته باشند.
13-رئیس حسابداری
رئیس حسابداری در هر سازمانی مسئولیتهی متعددی را برعهده دارد. وی تمامی فعالیتها و رویدادهای مالی را به شکل روزانه تحتنظر دارد. این امور فعالیتهایی مثل نظارت بر گردش وجوه نقد یا تمامی دریافتیها و پرداختیها است و بررسی، نظارت، کنترل و تأیید کلیه اسناد و صورتهای مالی یک شرکت بر عهده رئیس حسابداری است.
14-مدیر مالی
مدیر مالی یکی از پایههای موفقیت هر سازمانی است. مدیریت بر منابع و مصارف یکی از مهمترین وظایف اوست. شاید برقراری ارتباط موثر یکی از مهمترین ویژگیهای یک مدیر مالی موفق باشد. او به دلیل ارتباط مداوم با افرادی در سازمانهای مالیاتی و یا حسابرسی و بیمه باید فردی با روابط عمومی بالا باشد تا در مواقع حساس بتواند از کمک آنها بهره ببرد. در ضمن یک مدیر مالی باید بتواند مشکلات شرکت را در حوزههای مالی و سرمایهگذاری تشخیص و به ارائه راهحل بپردازد. در کنار این موارد بحث مدیریت منابع انسانی و برنامهریزی برای آنها را نیز باید به این لیست اضافه کرد.
15-حسابرس مستقل
یک حسابرس مستقل توسط افراد یا شرکتهای مستقل و حرفهای معرفی شده و به ارائه خدمات میپردازند. خدمات و اقدامات این افراد عبارتند از انجام عملیات حسابرسی، خدمات حسابداری، انجام امور مربوط به نرم افزار حسابداری، مشاوره در امور مالیاتی و تهیه گزارشهای اختصاصی برای بانکها است.
16-تحلیلگر مالی
یک تحلیلگر مالی وظیفه جمعآوری دادههای اقتصادی را برعهده دارد. این دسته از افراد دادههای مالی صنعت و اقتصاد را جمع کرده و عملکرد سرمایهگذاری را پبشبینی میکند و توصیههایی را در قالب مشاوره سرمایهگذاری به افراد و مشاغل ارائه مینماید. داشتن مهارتهای تحلیلی، ارتباطی و فنی از جمله الزامات این شغل است. البته مطلع بودن از تمامی رویدادهای جامعه و کسب تجربه نیز نقش مهمی در موفقیت این رشته دارد.
سیکل حسابداری :
چرخه حسابداری فرآیندی است که واحد های تجاری به وسیله آن می توانند صورت های مالی خود را برای یک دوره معین زمانی تهیه کنند. برای یک واحد تجاری تازه تاسیس، این چرخه از افتتاح حساب آغاز می شود. اگر یک واحد تجاری برای یک مدت فعالیت داشته باشد، مانده حساب آن از دوره مذکور به دوره قبل منتقل می شود. بنابراین چرخه حسابداری آن از مانده حساب اول دوره شروع می شود.
وظایف روزانه یک حسابدار:
برای موفقیت مالی روز افزون هر شغلی داشتن یک برنامهریزی درست روزانه توسط حسابدار میتواند خیلی بهتر عمل کند. وظایف روزانه یک حسابدار عبارتست از:
- بررسی هزینههای ارسال شده توسط کارمندان
- بررسی حسابهای پرداختی و دریافتی بهصورت روزانه
- تهیه گزارش مالی و صحت آن
- تجزیه و تحلیل دادههای مالی
- بررسی صورتهای مالی و تطبیق آنها با دادهها و اسناد مالی
- بررسی مهارتهای کار با سیستم مالی و استفاده از نرم افزارهای حسابداری
- تهیه گزارشهای مالی تعیین کننده سود شرکت
- ثبت مرخصیهای کارکنان
وظایف سالانه حسابدار
حسابداران علاوه بر اینکه یک سری وظایف روزانه را باید انجام دهند. برای موفقیت در مسائل مالی یک کسب و کار انجام دادن یک سری وظایف سالیانه نیز بسیار مهم و ضروری است. که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
- ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
- ارسال لیست بیمه و مالیات حقوق
- صورت معاملات فصلی
- تهیه صورتهای مالی
- تهیه اظهارنامههای مالیاتی
معادله حسابداری چیست؟
فرمول معادله حسابداری گاهی بهعنوان فرمول ترازنامه نیز معرفی میشود. فرمول معادله حسابداری یا ترازنامه بهشرح زیر است؛
داراییها= بدهیها + حقوق سهامداران
این معادله پایه همه معادلات حسابداری است که توسط اطلاعات موجود در ترازنامه پشتیبانی میشوند. معادله حسابداری پایه حسابداری دوگانه است که نشاندهنده این است که همه داراییها با وام گرفتن یا پرداخت مبلغ به سهامداران کسب و کار تامین خواهد شد. این معادله همیشه ثابت و منطبق بر معادله حسابداری است. تمام کاربردهای سرمایه (دارایی ها) برابر با تمام منابع سرمایه است. این معادله را معادله حسابداری اساسی نیز مینامند.
داراییها در معادله حسابداری
اولین قسمت معادله حسابداری، داراییهای آن است. دارایی قسمت با ارزشی از یک کسب و کار است که شامل دستههای مختلفی مانند موارد زیر می شود:
- داراییهای جاری
- داراییهای بلند مدت
- دارایی سرمایهای
- سرمایه گذاریها
- داراییهای نامشهود
- داراییهای مشهود
دارایهای جاری کسب و کار شامل پول نقد و حساب های دریافتنی است. داراییهای بلند مدت شامل اسناد قابل دریافت است. چیزهایی مانند؛ تابلوهای نقاشی، دارایی و تجهیزات، دارایی سرمایهای محسوب میشوند. اوراق بهادار را سرمایهگذاری می نامند. داراییهای نامشهود موجود در ترازنامه شرکت شامل علائم تجاری، سرقفلی، حق ثبت اختراع و حق چاپ است. مقدار داراییها بایستی با مجموع بدهیها و ارزش سهامدار برابر باشد.
بدهیها و حقوق سهامداران در معادله حسابداری
قسمت دوم یک معادله حسابداری بدهیهای آن است. بدهیها به دو دسته تقسیم میشوند:
- بدهیهای جاری
- بدهیهای بلند مدت
بدهیهای جاری به بدهیهای پرداختی، حقوق و دستمزد پرداختنی و مالیاتهای پرداختی در طول یک سال گفته میشود. بدهیهای بلند مدت هم شامل وامهای بانکها و موسسات است.
قسمت سوم معادله حسابداری حقوق سهامداران است که به درآمدی که بعد از پرداخت بدهیها باقی میماند، حقوق سهامداران گفته میشود. این مبلغ برابر با کل داراییهای یک شرکت منهای کل بدهیهای آن است. حقوق سهامداران مهمترین معیار برای ارزیابی سلامت مالی یک شرکت برای تحلیلگران است.
بهترین تعریف حسابداری چیست؟
تعاریف مختلفی از حسابداری وجود دارد اما اگر بخواهیم یک تعریف جامع از این حرفه را ارائه دهیم باید بگوییم حسابداری سیستمی است که در آن فرایندهایی مانند جمعآوری اطلاعات، طبقهبندی دادهها، ثبت و تهیه گزارشات مربوط به آنها انجام میشود تا مدیران و تصمیمگیرندگان نهایی بتوانند بهراحتی از این دادهها استفاده کنند.
به منظور انجام عملیات حسابداری باید با اصطلاحات و مفاهیم اولیه حسابداری آشنا باشیم .